Πριν λίγες μέρες πήγαμε στο Δημοτικό θέατρο Πειραιά για να παρακολουθήσουμε το έργο «Κούκλες». Έργο εμπνευσμένο από το Κουκλόσπιτο του νορβηγού Ίψεν ,αλλά δωσμένο εκ νέου με μια φρέσκια ματιά πιο επίκαιρη από ποτέ, μέσα από τη σκηνοθεσία του Νικόλα Ανδρουλάκη.
Μπαίνοντας στο εμβληματικό νεοκλασικό κτήριο του Δημοτικού θεάτρου και ακολουθώντας την σκάλα που οδηγεί στο φουαγιέ, απλώνεται μπροστά σου μια αίθουσα πλημμυρισμένη με πολυελαίους ,βαριές κουρτίνες και σκαλιστά ταβάνια που σε μεταφέρουν σε μια άλλη εποχή.
Ξεφεύγοντας από την κλασσική δραματουργία γινόμαστε θεατές ενός αποδομημένου κειμένου που μοιάζει με αυτοσχεδιασμό, έχοντας μέσα θραύσματα και ρήσεις παγκόσμιας δραματουργίας. Κείμενα διαχρονικά που έχουν περάσει στην ιστορία ακούγονται καθόλη τη διάρκεια της παράστασης (Ουίλιαμ Σαίξπηρ,Τσέχωφ,Ελύτη ,Μπράιαν Φρίελ)και πλαισιώνονται ανα διαστήματα από τη φωνή της σοπράνο Ζαϊρα Νικολακοπούλου.
Αυτή τη φορά καταγράφεται όχι μια ακόμα διασκευή του έργου, αλλά μια κατάθεση που μοιάζει με γροθιά στο στομάχι .Μια καταγγελία για το ρόλο της γυναίκας στην κοινωνίαi. ‘Eνας χορός γυναικών με ροή και ρυθμό και με συναισθήματα που εναλλάσσονται ,δείχνοντας πόσους ρόλους φέρει η γυναίκα στη καθημερινότητα της αλλά και σε ολόκληρη την ζωή της.
Μια συνεχής κυκλοθυμία που την κάνει να θέλει να παραδοθεί στον έρωτα και να ζήσει αλλά και να σπάσει όλα τα δεσμά του γάμου ,της κοινωνίας και των ρόλων που έχει ως μητέρα, φίλη ,κόρη και ερωμένη.
Παρακολουθούσα με μια αμηχανία και δυσφορία ένα έργο που ξεδιπλωνόταν μπροστά μου και ήμουν συμμέτοχη σε αυτό με όλες μου τις αισθήσεις και με μια κρυφή συνενοχή ως γυναίκα.Πρωτότυπη σκηνοθεσία,με ανατροπές, πότε πότε κωμική , άλλοτε ρεαλιστική και ωμή.
Η παράσταση είναι αρκετά διαδραστική ,δίνοντας την ψευδαίσθηση στο θεατή ότι παρακολουθεί ένα ριάλιτι ,παίρνοντας τον ρόλο ενός σιωπηλού παρατηρητή-κριτή. Με αυτό τον τρόπο,θέλει να κάνει μια ισχυρή αναφορά στη σύγχρονη κοινωνία η οποία κατακλίζεται από εκπομπές που αφορούν την ομορφιά και την οικειοθελή καταπάτηση της ιδιωτικότητας του ατόμου.
Ο θεατής είναι συμμέτοχος και ενεργός σε μια παράσταση που κρύβει ένα συνονθύλευμα ιδεών και συναισθημάτων .Όλες οι αισθήσεις μας είναι εκεί και χρησιμοποιούνται για να νιώσουν αυτή τη κραυγή που μας πνίγει και μας ασφυκτιά, μέσα από ένα έγκλειστο σκηνικό που θυμίζει μια φυλακή πλημμυρισμένη από σελοφάν. Η περιορισμένη χρήση πηγής φωτός σε μια σκοτεινή αίθουσα λειτουργεί διττά σαν κρυφή παρακολούθηση αλλά και σαν μια ανάκριση για το τι μπορεί να κρύβει το μυαλό μιας γυναίκας.
Ερωτήματα που πνίγονται για να απαντηθούν.
ΟΤΑΝ ΗΣΟΥΝ ΜΙΚΡΗ ΤΙ ΗΘΕΛΕΣ ΝΑ ΓΙΝΕΙΣ ΟΤΑΝ ΜΕΓΑΛΩΣΕΙΣ;
AN ΓΥΡΝΟΥΣΕΣ ΤΟ ΧΡΟΝΟ ΠΙΣΩ ΤΙ ΘΑ ΑΛΛΑΖΕΣ;
ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΓΙΑ ΣΕΝΑ ΕΥΤΥΧΙΑ;
ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΓΙΑ ΣΕΝΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ;
ΠΡΟΣΠΟΙΕΙΣΑΙ;
ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΣΟΥ ΠΑΙΔΙ;
ΤΙ ΦΟΒΑΣΑΙ ΠΙΟ ΠΟΛΥ ;
Η καταπίεση της γυναίκας, όπως είχε καταγραφεί και πρίν από τόσα χρόνια στο έργο Κουκλόσπιτο του Ίψεν, είναι εμφανής και διάχυτη στο χώρο . Αλλά και σε μια σύγχρονη εποχή πλέον ,που δείχνει να έχει ισχυροποιηθεί ο ρόλος της γυναίκας ,δεν παύει να πολλαπλασιάζει τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις της .
Φορτισμένη με «πρέπει» και «θέλω» που παλεύουν να επικρατήσουν το ένα πάνω στο άλλο και με ένα ήδη ταραγμένο μυαλό ,κατακλύζεται από χιλιάδες σκέψεις.
Γυναίκες που μοιάζουν με μαριονέτες , που άλλοτε υποκινούνται από διαταγές και άλλοτε ξυπνούν και κραυγάζουν για τα δικαιώματα τους . Ένα έργο που μας δείχνει την χειραφέτηση της γυναίκας αλλά και την μη αποφυγή της από αυτήν .
Zωή Μαμμή